Wat wil Syriza?
ATHENE -
De winnaar van de Griekse parlementsverkiezingen van zondag, de linksradicale partij Syriza, eist in de eerste plaats een einde aan de bezuinigingspolitiek. Volgens Syriza-leider Alexis Tsipras (40) is die politiek mislukt en moet het land terug naar de tijd van voor de bezuinigingen met behoud van de euro.
De bezuinigingen zijn de voorwaarde van de EU, de ECB en het IMF voor miljardensteun aan het onder een schuldenlast gebukt gaande relatief arme Europese land. Dat leefde al lang op te grote voet toen het in 2001 de euro als munteenheid kreeg.
Daarna stegen de overheidsuitgaven verder, terwijl de belastingopbrengsten achterbleven. Veel leningen van de overheid werden buiten de openbaarheid gehouden. Maar de omvang van de schuldenlast kwam na de crisis van 2008 pijnlijk aan het licht. Athene kon zijn rekeningen niet meer betalen.
De Europese geldschieters, Duitsland voorop, eisten dat de Grieken in ruil voor de hulp de overheidsuitgaven dramatisch terugbrachten en de noodkredieten uiteindelijk terug zouden betalen. Het begon in mei 2010 met 110 miljard euro. Het is inmiddels meer dan 250 miljard euro steun geworden. Dat is vooral opgegaan aan het financieren van de schuld en het redden van banken.
Tsipras dreigt sinds kort niet meer te stoppen met het betalen van de schulden, maar eist wel kwijtschelding van een belangrijk deel ervan. De staatsschuld heeft inmiddels een omvang van 175 procent van het bruto binnenlands product. Tsipras wil nieuwe onderhandelingen over het krediet. Hij wil een Zuid-Europese coalitie smeden om de bezuinigingswoede in Europees verband te stoppen.
Syriza wil geld uitgeven en het liefst terug naar de tijd voor de bezuinigingen. De partij wil bijvoorbeeld circa 9500 ontslagen ambtenaren weer in dienst nemen, lonen en pensioenen verhogen en de gehate onroerendgoedbelasting 'Enfia' afschaffen. Voorts wil Syriza een einde aan wat de partij de greep van de oligarchen op de economie van het land noemt.